رنگین کمان

شمع قالبی به شکل هندوانه

برای درست کردن شمع قالبی ساده به شکل هندوانه که برای شب یلدا ایده زیبایی است به وسایل زیر نیاز داریم.

لوازم مورد نیاز:
فتیله
پارافین جامد یا معمولی
رنگ شمع ( سفید - قرمز - سبز )
اسید اسئارین
روغن مایع یا پارافین مایع
پنبه
ظرف مخصوص آب کردن پارافین

برای شروع ابتدا قالب مورد نظرمون رو با پنبه آغشته به روغن، چرب می کنیم ( خیلی کم ) سپس فتیله ی آماده شده را ( در بازار فتیله آماده شده موجود است ) ازقالب رد می کنیم.
اکثر قالبهایی که می خریم سوراخ ندارن و ما می تونیم با استفاده از میخ باریک داغ شده ( اگر قالب پلاستیکی باشد ) راه فتیله را برای قالب باز کنیم. فتیله را که از قالب عبور دادیم با چسب ثابت می کنیم ( این قسمت بالای شمع را تشکیل می دهد ) و سر دیگر را بالای قالب با وسیله ای به صورت مستقیم در قالب ثابت می کنیم.

حال پارافین را ذوب نموده ( من از قوطی رب گوجه به جای ظرف رنگ استفاده می کنم ) به این صورت که مقدار پارافین جامد که لازم است را تکه نموده و به قطعات ریز تقسیم کرده و سپس در ظرف مورد نظر ریخته و به روش بن ماری آب می کنیم. در همین حین رنگ مورد نظر را ( مثلا قرمز ) به پارافین می افزاییم. مقدار رنگ باید حدود 4 تا 5 قطره رنگ باشد ( مارک رنگ کامران )

اسید استئارین هم به اندازه ی یک قاشق چایخوری می افزاییم و با قاشق یا چوب بستنی مواد را هم می زنیم تا کاملا آب شود.
سپس هنگامی که کاملا مواد ذوب شد، آن را به آرامی درون قالب می ریزیم و منتظر می مانیم تا کمی سرد شود. ( من از قبل پارافین کریستال را با رنگ سیاه مخلوط و بعد از ذوب شدن درون ظرفی ریخته و به صورت دانه هندوانه شکل داده و به بدنه ی قالب چسباندم شما می توانید بعد از درست کردن شمع هندوانه برای تخم هندوانه از تخمه خود هندوانه استفاده و به بدنه شمع بچسبانید.
مرحله ی بعد هم به همین ترتیب افزودن پارافین سفید یعنی پارافین جامد + رنگ سفید + اسید استئارین می باشد.
مرحله بعد هم رنگ سبز هست که برای خوشرنگ شدن سبز را پررنگ تر کردم. برای این که ببینید رنگ مورد نظرتان به دست آمده یا نه در زمانی که پارافین روی گاز هست کمی از آن را با چوب بستنی برداشته و روی دستمالی ریخته و بعد از چند ثانیه رنگ اصلی دیده می شود. عکس سوم هم بعد از ریختن رنگ سبز هست که توجه داشته باشید کمی شمع فروکش می کند که من باز رنگ سبز افزودم تا انتهای شمع خالی نماند.

برای درآوردن آن هم قالب را برگردانده چسب آن را برداشته و کمی قالب را تکان می دهیم اگر هم در نیامد چند بار بکوبید روی سنگ آشپزخانه حتما در میاد.

در کل یک ساعت و نیم تهیه این شمع طول کشید، البته نیم ساعتش وقتم صرف شمع های دیگر شد. اما شما با کمی صبر و حوصله می تونید شمع های زیباتر و بهتری درست کن

شمع‌های میوه‌ای را می‌‌توانید طوری واقعی بسازید که بسیار تازه و قابل خوردن به‌نظر هر بیننده جلوه کنند، انواع قالب‌های لاستیکی به شکل میوە‌های مختلف در دسترس می‌باشند که می‌توانید از آنها استفاده نمائید. در اینجا ما از فرم لیمو استفاده کرده‌ایم.

قالبی فلزی به شکل لیمو، روغن مایع (برای چرب کردن قالب)، فیتیلهٔ بلند به طول ۴ سانتی‌متر، سوزن فیتیله، یک ظرف برای نگهداری قالب همانند یک لیوان، موم پارافین زرد بدون استیرین، مایع ظرفشوئی، یک تکه پارچه نرم برای جلا دادن شمع.

۱- با انگشتانتان مقداری از روغن مایع داخل قالب پلاستیکی بمالید.

۲- فیتیله را از سوزن عبور دهید و از مرکز قالب بگذرانید.

۳- قالب را در لیوان قرار دهید، موم را به رنگ زرد آماده نمائید و در قالب بریزید. وقتی که موم تقریباً سرد شد سطح را با سوزن سوراخ سوراخ کنید تا هوای داخل موم خارج شود و با مقداری دیگر موم دوباره پر نمائید و بگذارید تا سفت شود.

۴- شمع را از قالب خارج کنید، بیرون قالب را با مایع ‌‌ظرفشوئی آغشته نمائید. طوری که به‌راحتی بر روی خودش برگردانده شود. فیتیله را در ته شمع محکم بگیرید، و قالب را به سمت عقب بکشید تا شمع خارج شود.

۵- با یک تکه پارچه نرم شمع را پرداخت کنید تا شفاف شود. شکل‌های دیگر میوه‌ها را به همین روش می‌توانید بسازید از قالب‌های مناسب و موم رنگی استفاده نمائید و سعی کنید که رنگ موم شما همرنگ میوه‌ای باشد که می‌سازید تا بیشتر تازه جلوه دهد.

قالب‌های لاستیکی شما مدت زیادی عمر می‌کنند اگر هنگام استفاده از آنها از ترکیب اسید استیرین در موم به‌کار نبرید.

۱. ظرف موردنظر (آکواریوم) را از آب پر کنید و با پیمانه اندازه‌گیری مقدار ژل مورد نیاز را حساب کنید. شمع بزرگی که در این طرح می‌بینید تقریباً یک گالون ژل (۲ کیلوگرم) لازم دارد، سپس ظرف را خالی کنید و خوب خشک نمائید.

۲. یک لایه از شن‌های آبی مصنوعی را در کف ظرف (آکواریوم) قرار دهید و گوش‌ماهی‌های رنگی کوچک را روی شن قرار دهید.

۳. قابلمه را روی حرارت پائین قرار دهید، و به مقدار کافی ژل برای پر کردن ظرف داخل قابلمه بریزید و ذوب کنید، دماسنج را به بدنه قابلمه وصل کنید (دقت کنید که روی بسته‌های ژل میزان درجه حرارت داده شده) بنابراین ژل را تا همین درجه حرارت دهید، و سعی کنید که ژل زیاد داغ نشود سپس با استفاده از ملاقه یک لایه از ژل حدود ۵/۲ سانتی‌متر ضخامت روی شن بریزید و آن را درزگیری کنید و بگذارید تا ژل به‌طور کامل سرد شود.

۴. زمانی‌که ژل در حال سرد شدن است، هر یک از ماهی‌های شیشه‌ای را در ارتفاع مختلف به یک رشته نخ ببندید و داخل ظرف مقابل دیواره قرار دهید و سر دیگر نخ را به میله چوبی بامبو ببندید میله را سرتاسر ظرف (آکواریوم) قرار دهید و آن را روی بیرون لبه ظرف با نوارچسب محکم کنید.

۵. بقیه ژل را دوباره داخل قابلمه بریزید و تا درجه معین حرارت دهید و یا ملاقه ژل داغ را داخل آکواریوم بریزید دقت کنید که ژل را سریع و طوری در ظرف بریزید که ماهی‌ها در جای خود قرار گرفته باشند و جابه‌جا نشوند.

۶. با میله ژل را هم بزنید تا تعداد حباب‌ها کم شوند اطراف آکواریوم را حوله بپیچید تا مرحله سرد شدن آهسته و آرام انجام شود. وقتی‌که ژل تقریباً سرد شد فتیله را قرار دهید.

یک آکواریوم بزرگ برای ساخت شمع ژله‌ای نیاز به تعداد زیادی ماهی‌های کوچولو دارد بنابراین آنها را باید محکم کنید و برای این‌کار هم باید صبر و حوصله به خرج دهید تا ماهی‌ها به حالت طبیعی قرار داده شوند.

دیواره‌های این آکواریوم یا پلاستیک حاشیه داده شده است بنابراین نمی‌توانید آن را در فر قرار داده و حرارت دهید تا حباب‌های آن کمتر شوند، اگر می‌خواهید که شمع شما عاری از حباب باشد (حبابی داخل آن دیده نشود) از یک ظرف تمام شیشه‌ای استفاده کنید تا بتوانید آن را در فر قرار دهید تا حباب‌ها از بین بروند و همانطور که ذکر شد یک آکواریوم به این اندازه بیش از ۳ کیلوگرم ژل لازم دارد و دقت کنید که آن را روی یک زمینه محکم قرار دهید

۲. یک لایه از شن‌های آبی مصنوعی را در کف ظرف (آکواریوم) قرار دهید و گوش‌ماهی‌های رنگی کوچک را روی شن قرار دهید.

شمع هاى ساده را مى توانيد با كمى رنگ طلايى به شمع هاى زينتى زيبا تبديل كنيد. كافى است با رنگ اسپرى طلايى طرح يا نوارهاى ساده اى را روى آنها رسم كنيد. بهترين راه براى نقاشى روى شمع استفاده از استنسيل است. اين استنسيل ها را مى توانيد به صورت آماده خريدارى كنيد و يا خودتان با طرح دلخواه بسازيد. براى تزئين شمع هاى ساده به صورتى كه در تصوير ملاحظه مى كنيد، به وسايل زير نياز داريد:

ابتدا يك قطعه طلق را دور شمع بپيچيد و مقدارى طلق لازم براى پوشاندن دور شمع را اندازه زده و ببريد. طرح مورد نظرتان را با ترتيبى كه مايليد روى سطح شمع رسم شود، ابتدا بر روى كاغذ رسم كرده و سپس روى طلق منتقل كنيد. در اينجا طرح ستاره كه طرحى ساده است، اما نمايى زيبا بر روى شمع يافته، استفاده شده است. چنان كه در تصوير ملاحظه مى كنيد بعضى از شمع ها فقط با طرح ستاره هاى ريز و درشت و برخى ديگر با طرح ستاره و نوارهاى پهن و باريك طلايى آراسته شده اند. براى تزئين شمع با طرح ستاره ها را روى طلق طراحى كنيد و سپس با يك كاتر تيز خطوط طرح را بريده و آن را از طلق جدا كنيد. حالا استنسيل آماده شده را دور شمع بچينيد و با چسب نوارى كاغذى دولبه آن را به هم بچسبانيد تا دور شمع باقى بماند. سپس رنگ طلايى را از فاصله ۳۰ سانتى مترى روى آن اسپرى كنيد. از اسپرى كردن مقدار بيش از اندازه كافى براى پوشش ستاره ها بپرهيزيد زيرا درنگ اضافى در زير طلق جارى شده و طرح ستاره را خراب مى كند. صبر كنيد تا رنگ كمى خشك شود و سپس استنسيل را از شمع جدا كنيد.براى تزئين شمع با نوارهاى پهن طلايى در ميان رديف هاى ستاره بايد نوارهايى باريك از طلق به عرض برابر با عرض قسمتى از شمع كه سفيد مانده و فقط طرح ستاره بر روى آن هست ببريد و سپس طرح ستاره را روى آن رسم كرده با كاتر ببريد. اين طلق هاى نوارى را روى شمع با فواصل مورد نظر قرار داده و با چسب كاغذى در جاى خود ثابت كنيد. پس از اسپرى كردن رنگ روى شمع قسمت هاى خالى به صورت نوارهاى طلايى رنگ آميزى مى شود. اگر مايل باشيد ديواره شمع به طور كلى طلايى شود و ستاره هاى سفيد روى آن باقى بمانند بايد ستاره هايى روى چسب كاغذى پهن رسم كنيد و سپس طرح ستاره ها را از چسب بريده و روى سطح شمع با ترتيب دلخواه بچسبانيد. پس از اسپرى كردن رنگ روى شمع صبر كنيد تا رنگ خشك شود سپس چسب ها را جدا كنيد.

از طرح هاى بى شمارى مى توان براى ايجاد نقش و طرح روى شمع ها به اين روش بهره گرفت. به عنوان مثال به جاى استنسيل مى توانيد از انواع تورهاى گيپورى با زيربشقاب هاى كاغذى كه طرح گيپور دارند استفاده كنيد و طرح آنها را روى شمع بيندازيد.

همچنين به جاى رنگ اسپرى مى توانيد از انواع رنگ هاى روغنى براى رنگ كردن طرح هاى روى شمع استفاده كنيد. در اين صورت يك قطعه اسفنج را به رنگ آغشته كنيد و با آن روى استنسيل ضرباتى ملايم بزنيد تا قسمت مورد نظر به طور كامل با رنگ پوشش يابد.

براى نقاشى روى شمع رنگ هاى مخصوصى نيز وجود دارند كه از فروشگاه هايى كه لوازم نقاشى و وسايل مخصوص كارهاى هنرى را عرضه مى كنند، قابل تهيه هستند.

هنگام رنگ كردن شمع با اسپرى دقت كنيد كه فتيله شمع رنگ نشود و فتيله را با يك قطعه چسب كاغذى بپوشانيد.

از پارافين رنگى نيز براى ايجاد نقش هاى مختلف بر روى شمع مى توان استفاده

۲- گلهای مصنوعی (پلاستيكي، بلندر، طبيعی خشك شده، صدف)

اين نوع شمع را می توان به روشهای مختلف درست كرد. در يكی از اين روشها، از دو قالب استفاده می شود كه ابتدا پارافين معمولی را آب كرده و پس از كار گذاشتن فتيله در قالب، پارافين معمولی را در قالب می ريزيم. پس از سرد شدن آن را به روشهايی كه قبلا گفته شده از قالب جدا می كنيم.

در مرحله بعد با سوزن ته گرد گلها را به پارافين سفت شده وصل می كنيم و آن را پس از رد كردن فتيله از قالب سايز بزرگتر، پارافين گل را در قالب بزرگتر بريزيد.

نكته) هرچه سايز قالبها به هم نزديكتر باشد گلها بهتر ديده خواهند شد.

روش دوم) در اين روش ابتدا سطح قالب را چرب كرده و آنرا از پارافين گل پر كنيد و تا زمانی كه يك لايه چند ميليمتری دور قالب سفت شود صبر كنيد و بعد پارافينهای اضافه را از قالب خارج كنيد. سپس فتيله گذاری كرده و گلها را (ترجيحاً مسطح تر و ظريفتر) به كناره داخلی قالب و روی پارافين سفت شده به آرامی بچسبانيد. حال، پارافين معمولی را به آرامی درون قالب بريزيد.

البته می توانيد از برچسبهای شفاف در طرحهای مختلف برای تزئين روی شمعهای آماده شده خود استفاده نماييد.

كاربرد شمع از قدیم الایام بسیار مرسوم بوده و هنوز مردم در بسیاری از مراسم مختلف خود در شادی و یا حتی سوگواری از آن استفاده می كنند. این مسأله میان اكثر ملل با فرهنگها و سنن ومذاهب گوناگون مشترك بوده است.

البته این هنر امروزه وسعت یافته و با تغییر و تحولاتی اساسی، به رقابت با دیگر هنرهای دستی برخاسته است حاصل آن شاهكارهایی است كه شما در فروشگاهها دیده اید. جهت آشنایی شما ابتدا شمع را معرفی می كنیم:

ابتدا شما را با مواد و تجهیزات لازم در شمع سازی آشنا كرده و آنگاه نكاتی را یادآور می شویم كه دانستن و به كارگیری آنها طی مراحل شمع سازی ضروری است.

۱ـ پارافین درجات مختلفی از نظر نقطه ذوب دارد. به عنوان مثال پارافین مورد نیاز برای ساخت شمعهای قالبی باید نقطه ذوبی به میزان ۶۰ تا ۶۳ درجه سانتیگراد داشته باشد.

نكته: در فروشگاهها اغلب تنها سه نوع پارافین برای شمع سازی یافت می شود.

الف) پارافین قالبی (اسیددار) كه بیشتر برای ساخت شمع های قالبی به كار می رود.

ب) پارافین كریستالی (بدون اسید) كه به جهت انعطاف پذیر بودن آن برای ساخت شمعهای دست ساز، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

۲ـ اسید استئاریك (استئارین): كه جهت كمك به استحكام بیشتر پارافین به آن اضافه می شود. در ضمن طول مدت سوخت را نیز افزایش می دهد.
در شمع های قالبی، میزان اسید استئاریك مورد نیاز برای ۴۵۴ گرم پارافین دوتا پنج قاشق غذاخوری است (در واقع برای هریك كیلوگرم پارافین ۱۰۰ گرم مورد نیاز است).

۳ـ رنگ كه شامل رنگ شمع، رنگ روغنی، رنگ صنعتی و یا رنگ پارچه است.

۴ـ موم عسل كه برای نرم تر و شكل پذیرتر كردن پارافین به كار می رود، در ضمن از دود كردن شمع نیز جلوگیری می كند.

۵ـ البته مواد دیگری از قبیل، كریستالهای درخشان، كریستالهای شفاف نیز در مستحكم تر كردن، بالا بردن نقطه ذوب، افزایش شفافیت و همچنین افزایش طول عمر شمع، نقش بسیار مهمی دارند.

۶ـ روغن مایع و یا روغن زیتون جهت چرب كردن قالبها.

۷ـ دوظرف آلومینیومی و یا تفلون برای ذوب كردن پارافین كه بتوان یكی را دردیگری جای داد.

۸ـ ملاقه و یا قاشق بزرگ برای ریختن در قالبهای كوچك.

۱۰ـ تكه ای از فلز واشر مانند برای فتیله گذاری در كف قالب.

۱۲ـ قالب: قالبها انواع مختلف دارند. اكثر قالبهایی كه در بازار یافت می شوند فلزی و از جنس آلومینیوم بوده و استوانه ای شكل هستند در اغلب آنها نیز سوراخی جهت فتیله گذاری تعبیه شده است. البته شما می توانید از قالبهای مختلف و باتوجه به نكات ایمنی درمورد آن جنس به عنوان قالب شمع سازی استفاده كنید.

نكته: از قالبی كه دهانه آن باریك تر از قسمت انتهایی ظرف باشد، استفاده نكنید. زیرا شمع پس از سردشدن از قالب بیرون نخواهد آمد. مگر آن كه شمع ها را در همان ظرف روشن نموده و از نمای ظرف به همراه شمع لذت ببرید!
ضمناً سعی كنید قالبهای انتخابی شما درزی نداشته باشد زیرا شكل درز به شمع نیز منتقل می شود.

۱۳ـ فتیله، كه انواع مختلف دارد: فتیله قیطانی، سیمی و نخ پرك.

البته فتیله در اندازه های مختلف از نظر ضخامت در بازار یافت می شود.
هر میزان كه شمع بزرگتر باشد به همان نسبت باید از فتیله قطور تری استفاده كنید زیرا فتیله های خیلی نازك باعث می شوند شمع، چكه كرده ودر كنار فتیله، سوراخی ایجاد می شود، در نتیجه فتیله روشن، توسط پارافین مذاب خاموش می شود هر یك از فتیله های فوق الذكر در ساخت شمع خاصی به كار می روند، به عنوان مثال فتیله های قیطانی برای شمع های باریك با قطر ۲‎/۵ الی ۳ سانتیمتر و نخ پرك برای شمع های خیلی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

شمع بستنی شکل

مجموعه: هنر در خانه

وسایل لازم:

- پارافین
- فتیله
- رنگ مخصوص شمع (دلخواه، به رنگ‌های مختلف بستنی)
- خلال بادام و پسته
- چتر تزئینی
- قاشق تزئینی

مراحل انجام کار:

۱- پارافین مذاب را آن قدر هم بزنید تا به شکل خامه دربیاید.

۲- آن را درون ظرف بستنی‌خوری بریزید.

۳- روی بستنی را پارافین مذاب قهوه‌ای‌رنگ ( که کمی سرد شده باشد) بریزید.

۴- شمع را فتیله‌گذاری کنید.

۵- در پایان، شمع را با چتر، خلال بادام و پسته و چتر و قاشق تزئین کنید

انتخاب یک فتیله درست برای یک شمع درست لازم و ضروری می‌باشد، اگر فیتیله خیلی کوچک باشد، شعله حییل کوچک خواهد بود، و یک فیتیله کوچک ممکن است که اغلب باعث چکه کردن شمع شود. یا ممکن است که در یک حوضچه موم ذوب شده خاموش شود. فیتیله خودش در واقع نمی‌سوزد بلکه به واسطه فرو نشستن در موم و مرطوب شدن با موم ذوب شده شعله‌ور می‌شود. فیتیله‌ها باید در اندازه‌های ۵/۲ - ۱ سانتی‌متر طول مرتب شوند. معمولاً از قیطان‌های کتانی ساخته شده‌اند، و فیتیله‌ها در اندازه‌های مختلف، از ۱۰ - ۱ سانتی‌متر در ۱ سانتی‌متر درجه‌بندی شده‌‌اند و اندازه‌ای که شما نیاز دارید بستگی به قطر شمعی که می‌سازید دارد. چنان‌که برای یک شمع به قطر ۵/۲ سانتی‌متر شما به یک فیتیله ۵/۲ سانتی‌متری نیاز دارید و به‌همین ترتیب در اندازه‌های دیگر.

شما اغلب می‌‌توانید فیتیله‌های مخصوص برای ظروف که در اندازه‌های کوچک، متوسط و بزرگ برای ۱۵ - ۵ سانتی‌متر در دسترس می‌باشد خریداری نمائید. فیتیله‌ها با مغزی فلزی برای شمع‌های مخصوصی که مدت طولانی می‌سوزند طرح‌ریزی شده‌اند و باید برای شمع‌هائی که در ظروف ساخته می‌‌شوند استفاده شوند. همانند، شمع‌های شناور به فیتیله‌های مخصوص شناور نیاز دارید. با استثناء قرار دادن شمع‌های غوطه‌ور شده، قبل از اینکه شمع‌ را بسازید فیتیله نیاز به آماده شدن دارد (گاهی اوقات می‌‌توانید فیتیله‌ها را به‌صورت آماده شده از بیرون بخرید، اما این کار آسانی است که خودتان آنها را آماده کنید) برای این کار، کمی از پارافین را به‌صورت بن‌ماری ذوب کنید.

(شرح بن‌ماری ظرف بزرگتری را پر از آب کنید و روی منبع اصلی حرارت قرار دهید و یک ظرف کوچکتر را روی ظرف اولی قرار داده و پارافین را در آن ذوب کنید این روش را روش بن‌ماری می‌نامند در حقیقت با بخار آب پارافین را در آن می‌کنید.) و فیتیله را در آن به مدت ۵ دقیقه قرار دهید و سپس فیتیله پوشیده شده با موم را از داخل ظرف بردارید و آنها را راست و عمودی در سینی فری که با یک تکه کاغذ روغنی پوشیده شده است قراردهید تا خشک شوند.

این‌ها برای ثابت نگه‌داشتن فیتیله در ظروف شمع‌ها استفاده می‌شوند. شما فیتیله را در نگهدارنده جای دهید و فلز را به‌هم فشار دهید طوری که آن صاف در ته ظرف قرار بگیرد.

۶- فیتیله‌های آماده شده (راست) و فیتیله‌های آماده نشده (چپ)